Suwalszczyzna czy Mazury, a może Podlasie – gdzie wypoczywają turyści znad Wigier? Te historyczne krainy są często mylone. Wiele osób przyjeżdżających w okolice Suwałk jest święcie przekonanych, że wypoczywa na Mazurach lub, co ciekawe – rzadziej, na Podlasiu.
– Nad Wigrami czyli na Suwalszczyźnie, nie na Podlasiu, czy Mazurach – mówi dr Maciej Ambrosiewicz, historyk i kierownik Muzeum Wigier w Starym Folwarku. Wyjaśnia skąd biorą się tego typu pomyłki.
Pojęcie geopolityczne Suwalszczyzna pojawia się na dobre dopiero w latach sześćdziesiątych XIX wieku, wraz z utworzeniem Guberni Augustowskiej – dodaje Ambrosiewicz.
Suwalszczyzna jako kraina historyczna pojawia się w XV w. w wyniku najazdów i wojen zakonu krzyżackiego i Polski przeciwko Jaćwieży, które doprowadziły do eksterminacji bądź asymilacji Jaćwingów.
Granice Suwalszczyzny odpowiadają granicom utworzonej w 1867 r. guberni suwalskiej i wtedy zaczęto tę współczesną nazwę powszechnie stosować. W dużej mierze taki zasięg Suwalszczyzny pokrywa się z granicami dawnej Jaćwieży. Mazury od średniowiecza do 1945 leżały w Prusach i Suwalszczyzna nie miała z nimi ani związków politycznych, ani etnicznych. Również pod względem geograficznym Suwalszczyzna nie należy do Pojezierza Mazurskiego, lecz w większości do Pojezierza Litewskiego. W skład Pojezierza Litewskiego na terenie Polski wchodzi też Puszcza Romincka, w związku z czym bywa łączona z Suwalszczyzną. Jednak, podobnie jak całe Mazury, region ten przed 1945 należał do Prus i nie miał związków z polską Suwalszczyzną.
Mimo tego, że współczesna polska część Suwalszczyzny w całości objęta jest granicami administracyjnymi województwa podlaskiego, to nie jest częścią historycznego Podlasia. Wyjątkiem jest jedynie południowo-zachodnia części powiatu augustowskiego, która do 1795 znajdowała się w przedrozbiorowym województwie podlaskim. Mazurzy to Prusacy wyznania protestanckiego mówiący po polsku lub mazursku. Przed 1945 rokiem byli germanizowani. W okresie powojennym byli polonizowani oraz wyjeżdżali do Niemiec Zachodnich.
